Hoe werkt loondoorbetaling bij ziekte en overgang naar WIA? Dit is een vraag die veel mensen hebben als ze plotseling langdurig ziek worden. Stel je voor: je valt uit op je werk en ineens krijg je te maken met de Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte, het UWV, het re-integratietraject en onzekerheid over wat nu precies jouw inkomen wordt.
In het eerste jaar van je ziekte betaalt je werkgever meestal je loon door. Dit noemt men de loondoorbetalingsverplichting. Na twee jaar ziek zijn, volgt een beoordeling door het UWV: heb je recht op een WIA-uitkering, zoals de WGA of IVA? Hierbij wordt gekeken naar je arbeidsongeschiktheid en het re-integratieproces. Je inkomen verandert dan afhankelijk van je resterende verdiencapaciteit en je medische situatie.
Transitie van loondoorbetaling naar WIA vraagt om duidelijkheid. Hoe zit het precies met je rechten, plichten, keuringen, en wat betekent dat voor je portemonnee? Wil je grip houden op je financiën en zorgen dat je geen geld misloopt, dan moet je precies weten hoe loondoorbetaling bij ziekte en overgang naar WIA werkt. Deze pagina helpt je op weg met heldere uitleg, bruikbare voorbeelden en antwoorden op al je vragen.
Wat is loondoorbetaling bij ziekte?
Wanneer je als werknemer ziek wordt, val je onder de bescherming van de Wet uitbreiding loondoorbetalingsplicht bij ziekte (WULBZ). Je werkgever is in de meeste gevallen verplicht om je tijdens ziekte twee jaar lang minimaal zeventig procent van je salaris door te betalen. Dat geldt zowel voor een voltijd- als een deeltijdcontract. Uitkeringsinstantie UWV houdt toezicht op de naleving van deze verplichting. Tijdens deze periode moet je samen met je werkgever actief werken aan jouw re-integratie, bijvoorbeeld via het Eerste spoor (terugkeer naar je eigen functie) of het Tweede spoor (ander passend werk bij dezelfde of een andere werkgever).
- Minimaal 70% van je reguliere salaris tijdens de eerste 104 weken van ziekte
- Ontvang je het minimumloon, dan mag je loon in het eerste ziektejaar niet onder dit bedrag uitkomen
- In veel cao’s is afgesproken dat je gedurende een bepaalde periode 100% krijgt
- Bij langdurige arbeidsongeschiktheid, ook wel ‘duurzaam ziek’, gelden aanvullende afspraken en plichten
Werkgevers kiezen soms voor een aanvullend verzekeringsproduct, zoals een ziekteverzuimverzekering via organisaties als Achmea Schadeverzekeringen of Nationale Nederlanden. Deze verzekering kan het financiële risico voor werkgevers afdekken.
Het stappenplan van ziekmelding tot WIA-aanvraag
Het proces van ziekmelding tot een mogelijke instroom in de WIA (Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen) is wettelijk vastgelegd. Vanaf het moment dat je je ziek meldt, start een vast re-integratietraject, begeleid door de bedrijfsarts. Belangrijke stappen hierin zijn:
- Na zes weken: Probleemanalyse door de bedrijfsarts over de beperkingen en mogelijkheden
- Na acht weken: Plan van aanpak met re-integratieafspraken tussen jou en je werkgever
- Elke zes weken: Evaluatiemomenten en bijstelling van het plan
- Na één jaar (Eerstejaarsevaluatie): Beoordeling re-integratie-inspanningen tot nu toe
- Na 87 weken: Het aanvragen van de WIA als terugkeer naar werk niet mogelijk blijkt
UWV gebruikt deze informatie om te beoordelen of je recht hebt op de WIA, waarvoor arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen jouw situatie analyseren volgens de Wet verbetering poortwachter en de Wet WIA. Problemen rond re-integratie leiden soms tot een loonsanctie: de werkgever moet dan langer loon doorbetalen dan de standaard twee jaar.
Van loondoorbetaling naar WIA: Wanneer kom je in aanmerking?
Als je na 104 weken ziekte nog niet (volledig) kunt werken, kun je WIA aanvragen bij UWV. Er zijn verschillende typen WIA-uitkeringen:
- IVA-uitkering (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) als je langdurig volledig niet kan werken
- WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsongeschikten) als je nog deels kunt werken of kans hebt om te herstellen
- De beoordeling van je arbeidsongeschiktheidspercentage gebeurt door een verzekeringsarts en arbeidsdeskundige van UWV
- Tussentijdse terugkeer naar (aangepast) werk is altijd het streven, waarbij re-integratiespecialisten ondersteuning bieden
De hoogte van je WIA-uitkering en het soort uitkering hangt af van je resterende verdiencapaciteit. Dat bedrag wordt vastgesteld aan de hand van referentiefuncties uit het Claimbeoordelings- en Borgingssysteem (CBBS) van UWV. Jouw oorspronkelijke inkomen en de mate van arbeidsongeschiktheid bepalen samen het uiteindelijke uitkeringsniveau.
Hoe zit het met eigen risico dragerschap en verzekeringen?
Sommige werkgevers kiezen ervoor om ‘eigenrisicodrager’ te worden voor de WGA. Dat betekent dat ze zelf verantwoordelijk blijven voor de uitbetaling van de WGA-uitkering aan zieke werknemers, in plaats van deze aan UWV over te dragen. Dit komt vooral voor bij grotere bedrijven. Ze kiezen daarvoor om premie te besparen, maar nemen dan ook het re-integratierisico op zich. Werkgevers werken hierbij vaak samen met gespecialiseerde organisaties als Loyalis of ArboNed voor arbodienstverlening en het beperken van verzuim.
Verzekeraars bieden zowel werkgevers als werknemers oplossingen voor dekking tegen inkomensverlies bij langdurige arbeidsongeschiktheid. Veel werknemers kiezen een aanvullende WIA-verzekering om het inkomensverlies te beperken, zeker als ze een hoger salaris hebben dan het maximum WIA-dagloon. Werkgevers zijn wettelijk verplicht om hun werknemers goed te informeren over zulke WIA-excedentverzekeringen.
Belang van re-integratie en Wet verbetering poortwachter
De Wet verbetering poortwachter stroomlijnt re-integratie. Je bent verplicht samen met je werkgever te zoeken naar mogelijkheden om terug te keren naar werk, eventueel met behulp van een re-integratiebedrijf. Protocollen en instrumenten, zoals het inzetbaarheidsprofiel en het functionele mogelijkhedenlijst (FML), ondersteunen bij het vaststellen van wat je wél kunt.
- Bij onvoldoende re-integratie-inspanningen: kans op loonsanctie van UWV voor de werkgever
- Gebruik van externe deskundigen mogelijk bij geschillen over inzetbaarheid, bijvoorbeeld via mediation
Ook in het kader van het arbeidsrecht spelen deze re-integratieverplichtingen een prominente rol, bijvoorbeeld bij het beëindigen van het dienstverband na twee jaar ziekte. Meer hierover vind je op onze SEO geoptimaliseerde pagina over ondersteuning binnen het arbeidsrecht.
Hoe regelen de belangrijkste instellingen en organisaties het?
De uitvoering van wetgeving rondom loondoorbetaling bij ziekte, re-integratie en WIA is in handen van het UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en werkgevers. Ministeries zoals het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) zijn belast met het opstellen van het wettelijke kader. Arbodiensten als HumanCapitalCare en softwareoplossingen voor verzuimregistratie, zoals VerzuimSignaal, faciliteren de administratieve en procesmatige kant voor werkgevers. Ondernemingsraden en vakbonden zoals FNV en CNV spelen een rol bij de totstandkoming van extra cao-afspraken of bedrijfsbeleid.
Wil je precies weten waar je recht op hebt, hoe je optimaal je re-integratie aanpakt of wat de beste strategie is voor werkgevers en werknemers? Bekijk dan zeker onze specialistische adviezen op het gebied van Sociaal zekerheidsrecht advocaat Rotterdam.
Wil je persoonlijk advies, begeleiding bij een geschil met het UWV, hulp bij polisvoorwaarden van ziekteverzuimverzekeringen of ondersteuning bij loonsancties? Neem vrijblijvend binnen 24 uur contact met ons op bij ILM Advocaten! Wij bieden gespecialiseerde advocaten bij jou uit de regio, regelen alles zonder wachttijd, leveren transparante communicatie en zijn zelfs bereikbaar via WhatsApp. Lees meer over wat wij kunnen betekenen rondom loondoorbetaling bij ziekte en overgang naar WIA en ontdek direct hoe wij je verder helpen.
FAQ: Hoe werkt loondoorbetaling bij ziekte en overgang naar WIA?
1. Hoe lang krijg je loon doorbetaald bij ziekte voordat je in de WIA terechtkomt?
Als je ziek wordt, ben je volgens de wet verzekerd van loondoorbetaling door je werkgever voor maximaal twee jaar. In die periode krijg je minimaal 70% van je loon, soms zelfs meer afhankelijk van je cao of arbeidsovereenkomst. Na die twee jaar volgt er een keuring door het UWV om te bepalen of je recht hebt op een WIA-uitkering. Bij bedrijven waar ik als advocaat kom, zie ik vaak dat werkgevers en werknemers samen werken aan re-integratie, maar het blijft pittig als herstel lang uitblijft.
2. Wanneer kom je in aanmerking voor een WIA-uitkering na ziekte?
Na twee jaar ziekte (104 weken) wordt gekeken of je genoeg hersteld bent om te werken. Als je voor minstens 35% arbeidsongeschikt bent, kun je in aanmerking komen voor een WIA-uitkering: de WGA of IVA. In de praktijk zie ik mensen met een deels herstel die moeten puzzelen met werktaken, terwijl volledig arbeidsongeschikten een ander traject in gaan.
3. Wat gebeurt er als je herstelt tijdens de loondoorbetalingsperiode?
Stel je raakt na een jaar weer voldoende hersteld, dan stopt je loondoorbetaling als je weer aan het werk gaat. Je bouwt weer gewoon rechten op en de overgang naar WIA is dan niet nodig. Keerzijde: als de ziekte toch weer opspeelt, begint het traject deels opnieuw.
4. Hoe werkt het met re-integratie en je rechten als werknemer?
Tijdens de loondoorbetalingsperiode ben je verplicht mee te werken aan je re-integratie. Dat betekent meedenken over ander werk of aanpassingen. Vanuit mijn ervaring merk ik dat duidelijke afspraken en goede communicatie met je werkgever en bedrijfsarts echt belangrijk zijn om ellende te voorkomen.
5. Wat als je werkgever niet betaalt tijdens ziekte?
In dat geval kun je bij het UWV een Ziektewet-uitkering aanvragen. ILM Advocaten helpt regelmatig mensen die klem komen te zitten doordat hun loon niet op tijd wordt betaald. Aarzel niet om hulp te zoeken: binnen 24 uur heb je bij ons vrijblijvend en gratis advies, zodat je snel weet waar je aan toe bent.
